آموزش زبان انگلیسی بزرگسالان از صفر | 7 روش موثر + برنامه 30 روزه
ممکن است شما هم جزو آن دسته از زبان‌آموزانی باشید که جایی از مسیر یادگیری زبان انگلیسی تصمیم گرفتید یادگیری را نیمه‌کاره رها کنید. اما شاید بد نباشد به این موضوع فکر کنید که احتمالا هنوز هم روش‌های موثری وجود دارد که امتحان نکرده‌اید. در این مقاله، ضمن بررسی امکان یادگیری زبان در سنین بالاتر، ۷ روش اثبات‌شده برای آموزش زبان به بزرگسالان را معرفی می‌کنیم و در ادامه یک برنامه ۳۰ روزه‌ی گام به گام برای شروع آموزش در خانه ارائه می‌دهیم.
آیا یادگیری انگلیسی در سنین بزرگسالی امکان‌پذیر است؟
صد در صد! برخلاف تصور رایج، مغز بزرگسالان نیز انعطاف‌پذیری لازم برای یادگیری زبان جدید را دارد. هرچند ممکن است در تلفظ یا یادگیری ناخودآگاه کمی کندتر عمل کند، اما در درک مفاهیم، ساختار زبان و پیوستگی مطالب عملکرد بسیار خوبی دارد. به علاوه، بزرگسالان از مهارت‌های شناختی و انگیزه‌ی درونی بیشتری برخوردارند که به یادگیری عمیق‌تر کمک می‌کند.
۷ روش موثر آموزش زبان انگلیسی برای بزرگسالان
در ادامه ۷ روش و رویکرد نوین و کاربردی در آموزش زبان را به شما معرفی می‌کنیم:
۱. روش واکنش فیزیکی کامل (TPR)
در این روش با نام کامل Total Physical Response زبان‌آموزان با استفاده از حرکات فیزیکی به دستورات و گفته‌های معلم پاسخ می‌دهند. این روش بر این باور استوار است که زبان از طریق حرکات و فعالیت‌های بدنی به شکلی طبیعی‌تر و عمیق‌تر در ذهن ثبت می‌شود و یادگیری فعال و پویا را تجربه می‌کنید. برای مثال، وقتی معلم می‌گوید stand up (به معنای برخیز) و شما عمل می‌کنید، ارتباط بین کلمه و معنا برایتان عمیق‌تر می‌شود.
۲. آموزش ارتباط‌محور (CLT)
آموزش زبان به روش ارتباط محور یا Communicative Language Teaching یعنی اینکه به جای حفظ کردن قواعد و کلمات، روی صحبت کردن تمرین و تمرکز می‌کنیم. هدف این روش این است که شما از همان روز اول بتوانید از زبانی که یاد می‌گیرید، برای ارتباط برقرار کردن در موقعیت‌های واقعی استفاده کنید. به همین دلیل، در این کلاس‌ها بیشتر روی مهارت‌های مکالمه و برقراری ارتباط با دیگران کار می‌شود.
۳. زبان مبتنی بر تکلیف (TBLT)
آموزش زبان با استفاده از تکلیف (Task-Based Language Teaching) یعنی اینکه به جای اینکه فقط درس بخوانید، فعالیت‌های واقعی انجام می‌دهید.
مثلا به جای اینکه فقط در مورد خرید کردن صحبت کنید، یک تکلیف به شما داده می‌شود که باید در آن مثلا قیمت سه قلم کالا را از چند فروشگاه مختلف بپرسید و یادداشت کنید. این کار باعث می‌شود که شما خودتان را در یک موقعیت واقعی خرید ببینید و انگیزه‌تان برای یادگیری بیشتر شود. در این روش، شما با انجام این تمرین‌ها، در واقع دارید خودتان را برای استفاده واقعی از زبان در دنیای بیرون از کلاس آماده می‌کنید.
روش TBLT شامل سه مرحله با نظارت معلم است که شامل موارد زیر می‌شود:
- پیش از انجام تکلیف (Pre-Task): آموزش لغات و ساختارهای مرتبط از سوی معلم
- حین انجام تکلیف (Task): انجام تکالیف به‌صورت فردی یا گروهی با تمرکز بر معنا و مفهوم
- پس از انجام تکلیف (Post Task): بازنگری و ارزیابی عملکرد زبان‌آموزان توسط آنها و معلم
۴. Dogme ELT (بدون کتاب درسی)
روش Dogme ELT یا آموزش بدون کتاب (Unplugged Teaching) یک رویکرد تدریس زبان و یک جنبش نوظهور در حوزه آموزش زبان انگلیسی (ELT) است که توسط گروهی از معلمان آغاز شده که مخالف شیوه‌های آموزشی متکی بر منابع زیاد هستند. آنها بر این باورند که اگر زبان‌آموز به مطالب ارائه‌شده علاقه‌مند نباشد، یادگیری‌ای نیز رخ نخواهد داد؛ بنابراین تمام محتوای آموزشی باید توسط خود زبان‌آموزان تولید شود و مسیر کلاس نیز به‌جای معلم، توسط آنها هدایت گردد.
مثال:
زبان‌آموزان وارد کلاس می‌شوند و درباره یک موضوع خبری روز صحبت می‌کنند. معلم نیز گفت‌وگو را تسهیل کرده و در صورت نیاز، به سوالات گرامری یا واژگانی آنها پاسخ می‌دهد.
در یک جلسه‌ی آموزشی مبتنی بر روش Dogme، کلاس به معنای سنتی آن وجود ندارد، چرا که هیچ منبع، کتاب درسی یا ساختار از پیش‌تعیین‌شده‌ای به کار نمی‌رود، مگر آنچه زبان‌آموزان با خود می‌آورند. معلم در این روش، زبان‌آموزان را در تعیین اولویت‌های هر جلسه دخیل می‌کند و نقش او بیشتر به‌عنوان تسهیل‌گر مسیر یادگیری و دست‌یابی به اهداف آن‌هاست.
۵. ترجمه و گرامر (Grammar–Translation)
روشی سنتی اما همچنان موثر! روش گرامر-ترجمه (Grammar-Translation Method) یک روش سنتی در آموزش زبان است که بر ترجمه‌ی متون و یادگیری گرامر به صورت مجزا تمرکز دارد. در این روش، زبان‌آموزان قواعد گرامری را با مثال‌ها و متون تمرین می‌کنند و هدف اصلی آنها تسلط بر ساختارهای دستوری و ترجمه‌ی متون است. بدیهیست که در این روش مهارت مکالمه‌ی زبان‌آموزان به اندازه‌ی سایر روش‌ها تقویت نمی‌شود.
۶. روش داستان‌گویی TPRS
رویکرد داستان‌گویی TPRS یا Teaching Proficiency through Reading and Storytelling یک روش جذاب برای یادگیری زبان است که از داستان و حرکت استفاده می‌کند.
در این روش، معلم‌ها یک داستان ساده تعریف می‌کنند و مدام با پرسیدن سوال‌های مختلف، شما را درگیر داستان می‌کنند. برای مثال، اگر در داستان از "یک گربه بزرگ" صحبت می‌شود، معلم می‌تواند بپرسد: "آیا گربه کوچک است؟" و شما با تکان دادن سر، پاسخ می‌دهید. همچنین، از حرکات فیزیکی هم استفاده می‌شود تا کلمات بهتر در ذهن شما بمانند. این روش به شما کمک می‌کند تا زبان را در محیطی طبیعی و سرگرم‌کننده یاد بگیرید. معلمان می‌توانند این روش را با رویکرد آموزشی TPR که در ابتدا معرفی کردیم ترکیب کنند تا بهره‌وری بیشتر شود.
۷. یادگیری از طریق منابع واقعی (فیلم، پادکست)
با استفاده از فیلم، آهنگ، پادکست و ویدیوهای واقعی، با زبان روزمره آشنا می‌شوید، عبارت‌ها و اصطلاحات عامیانه و رسمی و همچنین لهجه و لحن صحیح را در دل مکالمات روزمره و اتفاقات واقعی می‌بینید و می‌شنوید و مهارت شنیداری خود را تقویت می‌کنید.
تنوع بالای این منابع باعث شده تا جزو انتخاب‌های همیشگی افراد باشند و به‌خاطر در دسترس بودن و پوشش سلیقه‌های مختلف، انگیزه‌ی بیشتری در شما ایجاد می‌کنند تا همیشه در معرض یادگیری باشید.
در این روش گوش دادن فعالانه، یادداشت‌برداری، انتخاب منابع بر اساس سطح فعلی و انتخاب موضوعات مورد علاقه، می‌تواند تاثیر بالایی در یادگیری شما داشته باشد.
بیشتر بخوانید: بهترین پادکست های آموزش زبان انگلیسی برای تمامی سطوح
چگونه یک برنامه هفتگی یادگیری زبان بسازیم؟ راهنمای کامل
برای اینکه یک برنامه هفتگی یادگیری زبان موثر و عملی داشته باشید، این مراحل را دنبال کنید:
تعیین سطح و هدف:
اول از همه، باید بدانید در چه سطحی هستید. می‌توانید از آزمون‌های آنلاین تعیین سطح (مانند آزمون‌های اپلیکیشن English Score) یا کمک یک معلم خصوصی استفاده کنید.
سپس، یک هدف شفاف و قابل‌دسترس برای خودتان تعیین کنید. مثلا: «می‌خواهم طی ۶ ماه آینده بتوانم مکالمات روزمره را در سطح متوسط انجام دهم.»
ترکیب روش‌های بالا:
لازم نیست فقط از یک روش استفاده کنید. ترکیب چند روش مختلف معمولا بهترین نتیجه را می‌دهد. برای مثال، می‌توانید از روش‌های ارتباط‌محور و داستان‌گویی در کنار هم استفاده کنید. یک مدرس زبان باتجربه می‌تواند شما را راهنمایی کند تا بهترین روش‌ها را با سبک یادگیری خودتان هماهنگ کنید و یک برنامه ۳۰ روزه برای شروع بسازید.
منابع پیشنهادی:
برای انتخاب منابع آموزشی، پادکست، اپلیکیشن، فیلم و کتاب‌های بسیاری وجود دارد. چیزی که اهمیت دارد این است که براساس سطح فعلی‌تان و با درنظر گرفتن نیازهای خود این منابع را با مشورت مدرسین انگلیسی انتخاب کنید.
- اپلیکیشن‌ها: Duolingo، Memrise، ELSA Speak، FluentU، Busuu
- پادکست‌ها: BBC Learning English, Culips Everyday English Podcast، 6 Minute English، All Ears English، English Class 101
- کتاب‌های درسی: English Grammar in Use، Oxford Picture Dictionary، English Vocabulary in Use، English Collocations in Use، Oxford Word Skills
- کتاب‌های داستانی: کتاب‌های داستانی طبقه‌بندی‌شده از مجموعه‌های Dolphin Readers، Oxford Readers، Penguin Active Reading، Roald Dahl و موارد مشابه را می‌توانید براساس سطح فعلی خود انتخاب کنید.
- معلم خصوصی: پیشنهاد می‌کنیم از صفحه معلم خصوصی زبان انگلیسی در استادسلام بازدید کنید تا معلمی با شیوه‌ی مناسب خودتان پیدا کنید.
برنامه ۳۰ روزه آموزش زبان برای بزرگسالان از صفر در خانه
برای بسیاری از زبان‌آموزان، تنظیم یک برنامه‌ی دقیق یادگیری، به‌‌خصوص در ابتدای مسیر یادگیری برای افراد مبتدی کار ساده‌ای نیست. برنامه‌ای که در ادامه مشاهده می‌کنید در چهار جدول هفتگی طراحی شده و برای هر روز فعالیت مشخصی با منبع پیشنهادی مشخص شده که یادگیری را هدفمند و منظم می‌کند. کافیست روزانه حدود ۳۰ تا ۶۰ دقیقه وقت بگذارید.
در این برنامه:
- لغات و گرامر پایه آموزش داده می‌شود
- تمرین شنیداری و گفتاری گنجانده شده
- آزمون‌های خودارزیابی برای تثبیت مطالب طراحی شده
- از منابع رایگان و قابل دسترس استفاده شده
| روز | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| 1 | یادگیری ۱۰ لغت پایه (سلام، خداحافظ، بله، نه ...) + نصب اپ | Duolingo، Memrise |
| 2 | تمرین تلفظ و الفبا + ویدیو آموزشی حروف | YouTube (Alphabet song) |
| 3 | گرامر پایه: (am/is/are) to be + تمرین جمله | engvid، Grammarly blog |
| 4 | گوش دادن به پادکست سطح مبتدی | BBC Learning English |
| 5 | مرور لغات + جمله‌سازی با to be | Quizlet، دست‌نویس |
| 6 | تمرین مکالمه ساده (...Hello. My name is) | HelloTalk با با پارتنر |
| 7 | تست ساده ۷ روزه + مرور | خودارزیابی در دفترچه یا سایت آزمون مبتدی |
| روز | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| ۸ | یادگیری ۱۰ لغت جدید (اعداد ۱-۱۰، رنگ‌ها) | Wordwall، Duolingo |
| ۹ | گرامر: مفرد و جمع (this/these) + تمرین | British Council |
| ۱۰ | تماشای ویدیوی ساده داستان کودکانه با زیرنویس | YouTube: Simple Stories |
| ۱۱ | تمرین پرسیدن و پاسخ ساده (What is this?) | مکالمه در اپ یا همراه |
| ۱۲ | مرور و تثبیت مطالب روز ۸ تا ۱۱ | فلش‌کارت، دفترچه |
| ۱۳ | جمله‌سازی با لغات و گرامرهای آموخته‌شده | زبانشناس یا کتاب ۵۰۴ Easy |
| ۱۴ | تمرین نوشتن یک معرفی کوتاه از خود | با دفترچه تمرین Google Docs |
| روز | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| ۱۵ | یادگیری ۱۰ لغت مربوط به خانواده و شغل | اپ Drops یا کتاب تصویری |
| ۱۶ | گرامر: ضمایر ملکی (my, your, his ...) | Perfect English Grammar |
| ۱۷ | تماشای گفت‌وگو در سوپرمارکت یا تاکسی | YouTube: Real English Beginner |
| ۱۸ | تمرین شنیداری با تکرار بلند | BBC Learning: English at the Store |
| ۱۹ | انجام یک بازی زبانی (Hangman, Word Guess) | سایت Wordwall.net |
| ۲۰ | مکالمه درباره خانواده (My mother is a nurse) | اپ با پارتنر زبان |
| ۲۱ | آزمون هفتگی + مرور کل مطالب هفته سوم | تست با Google Forms یا دستی |
| روز | فعالیت‌ها | منابع پیشنهادی |
|---|---|---|
| ۲۲ | یادگیری لغات خانه و لوازم روزمره | کتاب Picture Dictionary یا اپ Vocab |
| ۲۳ | گرامر: زمان حال ساده (I eat, He works ...) | blog.teachingsolutions.com یا Grammar Book |
| ۲۴ | شنیدن داستان کوتاه همراه با تمرین واژگان | YouTube: Beginner Storytime |
| ۲۵ | تمرین پرسش و پاسخ ساده با زمان حال | خودگویی یا پارتنر |
| ۲۶ | نوشتن یک روز از زندگی خود | My Day” writing practice” |
| ۲۷ | مرور گرامرهای آموخته‌شده + چک‌لیست | Google Sheet یا با دفترچه |
| ۲۸ | شبیه‌سازی مکالمه واقعی (در کافه، اتوبوس...) | Role-play با معلم/دوست |
| ۲۹ | آزمون کلی سطح A1 (سطح مقدماتی) | Cambridge A1 Test Sample |
| ۳۰ | ارزیابی نهایی + برنامه‌ریزی ادامه مسیر | تصمیم برای ادامه (دوره، معلم و ...) |
بیشتر بخوانید: 10 روش کاربردی برای یادگیری زبان انگلیسی در خانه
نکات انگیزشی برای ادامه دادن در بزرگسالی
- یادگیری زبان مسابقه نیست؛ فرایندی لذت‌بخش است. هر پیشرفت کوچکی را جشن بگیرید.
- اشتباه کردن بخشی از یادگیری است. از صحبت کردن نترسید.
- از ابزارهای انگیزشی استفاده کنید: پیگیری پیشرفت در دفتر، استفاده از اپلیکیشن‌هایی با سیستم پاداش.
- اگر نیاز به همراهی و راهنمایی بیشتر دارید، حتما از وبسایت معلم خصوصی استادسلام کمک بگیرید.
جمع‌بندی
یادگیری زبان انگلیسی در بزرگسالی نه‌تنها ممکن است، بلکه با روش‌ها و منابع درست، می‌تواند تجربه‌ای شیرین و موفقیت‌آمیز باشد. با اجرای برنامه ۳۰ روزه و انتخاب روش‌هایی که با سبک یادگیری‌تان هماهنگ است، می‌توانید به‌راحتی قدم در مسیر تقویت مهارت‌های اصلی و درک زبان بگذارید.
سوالات متداول درباره یادگیری زبان در بزرگسالی
آیا بزرگسالان می‌توانند با روش‌های کودکان زبان یاد بگیرند؟
بله، روش‌هایی مثل TPR یا داستان‌گویی، اگر برای سن شما بازطراحی شوند، بسیار موثرند.
بهترین روش برای یادگیری مکالمه چیست؟
روش CLT یا ارتباط‌محور، به همراه تمرین واقعی با پارتنر یا معلم، برای تقویت مکالمه عالی است.
کدام منابع رایگان برای شروع مناسب هستند؟
Duolingo، BBC Learning، یوتیوب و پادکست‌های سطح مبتدی.
امتیاز شما به این مطلب
هنوز امتیازی ثبت نشده است
نظرات
ثبت نظر جدید
هنوز نظری ثبت نشده است.