روز جهانی خارجی ها، بررسی یک شغل به نام مترجمی زبان 30 سپتامبر

internationaler übersetzertag

día internacional de la traducción

journée mondiale de la traduction

अन्तरराष्ट्रीय अनुवाद दिवस

международный день переводчика

giornata mondiale della traduzione

ngày quốc tế phiên dịch

international translation day

همه این مواردی که می بینید یعنی روز مترجم به 8 زبان زنده دنیا

30 سپتامبر روز جهانی ترجمه و مترجم است. یوجین نایدا آمریکایی ترجمه را چنین تعریف کرده است : "ترجمه عبارت است ازبازسازی نزدیکترین معادل طبیعی پیام زبان مبدا در زبان مقصد، نخست از نظر معنی و سپس از لحاظ سبک"

ترجمه عاملی برای جهانی شدن

جالب است بدانید که اولین قدم برای برای جهانی شدن را سنت ژروم کشیش سده 15 ام میلادی با ترجمه "انجیل" از عبری به لاتین برداشت، یعنی ترجمه عاملی شد برای جهانی شدن.  قدمی برای جهانی شدن و ارتباط مردم جهان با یکدیگر. شاید باور غلط بیشتر مردم بر این باشد که ماشین ها باعث ترجمه شده ولی این انسان ها بودند که احساس کردند باید با دیگران ارتباط برقرار کنند آن هم با یادگیری زبان های دیگر

بنابراین ترجمه و مترجم به وجود آمد تا پلی باشند به دنیا های دیگر، شاید سنت جروم هم  به همین خاطر انجیل را ترجمه کرد برای برقرار ارتباط آن هم از نوع ترویج مذهب همین کار وی او را به قدیسی تبدیل کرد مورد احترام زیادی قرار گرفت. او کار پادشاهان و ابر قهرمانان را انجام داد، کاری که در آن زمان ها برای انجامش شاید نیاز به لشکر کشی باشد ولی سنت ژروم با ترجمه این کار را کرد.

30 سپتامبر روز جهانی ترجمه است با که به افتخار سنت ژروم که انجیل را ترجمه کرد نامگذاری شد این روز از سال ۱۹۵۳ توسط فدراسیون بین‌المللی ترجمه، جشن گرفته می‌شود ولی از سال ۱۹۹۱ فدراسیون آن را به عنوان یک روز بین الملل پیشنهاد کرد  و سازمان ملل متحد آن را نیز پذیرفت. اگر بخواهیم نقش مهم مترجمین را در دنیا بازگو کنیم باید به همین نشست سالانه سازمان ملل متحد مراجعه کنیم، جایی که رؤسای جمهور تمام کشورهای دنیا در آن حضور می یابند با زبان ها و گویش های مختلف و این مترجمین هستند که وظیفه برقراری ارتباط را دارند، وظیفه ایجاد ارتباط با همه ی دنیا با همان الفاظ رئیس جمهور، به جرات می توان گفت شغل بسیار حساسی است شاید با انتخاب یک معادل اشتباه کل متن زیر سوال برود و تنش ایجاد شود.

پیشینه خارجی ها در ایران

کار ترجمه در ایران با کتابهای درسی دارالفنون رونق گرفت و بر اثر احیاء صنعت چاپ و اعزام محصلین به خارج گسترش یافت. از آنجا که هدف تأسیس این مؤسسه تربیتی در زمان عباس میرزا و به پیشنهاد روشنفکران و آزادی‌خواهان، اخذ تمدن و علوم و معارف مغرب زمین عنوان شده بود، لذا به استخدام معلمین خارجی نیز اقدام گردید. همچنین کتب درسی خارجی در زمینهٔ علوم، ادبیات، تاریخ، پزشکی و غیره با کمک همین معلمین به فارسی برگردانده شد. پس از چندی به توصیهٔ عباس میرزا به ترجمه آثار ادبی نیز پرداختند. از آنجا که محصلین بیشتر به فرانسه اعزام می‌شدند زبان فرانسوی در کشور رایج و با گستردگی آن نه تنها آثار نویسندگان فرانسوی بلکه آثار ادبی دیگر زبانهای اروپایی مثل آلمانی، روسی، لهستانی، مجاری، اسپانیایی، پرتغالی نیز به فارسی برگردانده شد.

دو کتاب تاریخی «پتر کبیر» و «شارل دوازدهم» اولین سفارش ترجمه‌ای بود که عباس میرزا به میرزا رضا مهندس داد. «انحطاط و سقوط امپراطوری روم» سفارش دیگر او به همین مترجم بود. نهضت ترجمه و نشر کتاب پس از مرگ عباس میرزا و فتحعلی شاه، در دوران محمد شاه قاجار دچار فترت شد، ولی در عهد ناصرالدین شاه و مظفرالدین شاه به اوج خود رسید. محمد طاهر میرزا و محمدحسن خان اعتماد السلطنه پرکارترین مترجمان این دوره بودند. از مشهورترین ترجمه‌های محمد طاهر میرزا «سه تفنگدار»، «کنت مونت کریستو»، «لوئی چهاردهم و عصر و قرنش» را می‌توان نام برد. «طبیب اجباری»، «سرگذشت خانم انگلیسی»، «داستان روبنسون سوئیسی» و «شرح احوال کریستف کلمب» نیز از بهترین آثار ترجمه اعتمادالسلطنه به‌شمار می‌رود. البته اکثر این ترجمه‌ها، بیش از آنکه یک ترجمه باشند، اقتباس، یا به قول درایدن، تقلید هستند. پس از جنگ جهانی دوم، زبان انگلیسی جای زبان فرانسه را به عنوان زبان دوم گرفت و گسترش روزافزون یافت. امّا با وجود اینکه انگلیسی امروزه زبان دوم اکثریت محصلین ایرانی به‌شمار می‌رود، در قلمرو ادبیات هنوز هم بهترین مترجمان ما اغلب کسانی هستند که از زبان فرانسه ترجمه کرده‌اند.

 استاد سلام مرجع تدریس خصوصی زبان انگلیسی و دوره های زبان های خارجی