سالروز بزرگداشت احیاگر مکتب اشراق

در سال ۵۴۹ هجری قمری در دهکده سهرورد(قره قوش) جهان تولدی را به نظاره نشست
 تولد فرزندی که زندگی خود را با من کیستم شروع کرد
هر روز که قد می‌کشید قد و اندازه دنیا را اندازه می‌گرفت
دشت، آسمان جنگل همه برای او سوال بود
مکتب رفتن، تفکر در طبیعت انگار هیچ کدام برای او قانع‌کننده نبود
دوران کودکی و نوجوانی اش را نزد اساتیدی همچون فخر رازی گذراند
نامش شهاب الدین، مکتبش اشراق
به همین دلیل او را شیخ اشراق می‌خوانند
به دنبال پر پروازش بود که به سوی مراغه، اصفهان، مصر سوریه و کشورهای دیگر رفت
50 کتاب و رساله از وی به یادگار مانده است که معروف ترین آنها عقل سرخ و آواز پرجبرئیل می‌باشد.

اما چرا عقل سرخ؟
عقل با هوس‌های و تمنیات انسان در جنگ است گویی عقل در حال جنگ با هوس هاست جنگی خونین. ویژگی اصلی این کتاب این است که برگرفته شده از قران است.
سهروردی درصدد احیای حکمای باستان ایران و نزدیک کردن فلسفه شرق به غرب بود.
اما کوته فکران روزگار، پر پرواز او را گرفتند.

در حال حاضر زادگاه وی به کانون پرورش فکری کودکان در شهر تبریز تبدیل شده است

جالب است بدانید که روز تولد این فیلسوف بزرگ یعنی روز 8 مرداد ماه را روز زادگاه وی یعنی روز "زنجان" نیز نامیده اند.

چیستی حکمت اشراق

دو سوال اصلی که سهروردی برای بیان مضمون حکمت اشراق آن را بیان می کند

چه کسی ثابت می کند که روش ارسطو برای فکر کردن درست است؟

دوم اینکه به فرض اگر صحیح هم باشد چه کسی می گوید که این روش کافی است؟

به عقیده وی ارسطو به صورت یک بعدی فقط به عقل می پردازد و به خود سازی و تهذیب نفس توجهی ندارد. به عقیده وی با تهذیب نفس و تصفیه باطن می توان مراتب کمالات معنوی را طی کرده و استعداد  مظهریت انوار الهی را پیدا کرد. او در کتاب خود به این نکته اشاره دارد که کسانی که طرفدار عقلانیت محض و طالب بحث فلسفی (تدریس خصوصی فلسفه) صرف هستند به سراغ حکمت اشراق نروند و اعتقاد شیخ اشراق کار اشراقیون جز با سوانح نوری سامان نمی‌یابد.

سهروردی کسی است که مکتب فلسفی (تدریس خصوصی فلسفه) اشراق را بوجود آورد. اشراق در ادبیات به معنای درخشندگی و نورافشانی آفتاب است. سهروردی چنین استنباط کرد که موجودات دنیا از نور به وجود آمده و انوار به یکدیگر می‌تابد و آن تابش متقابل را اشراق خواند

آثار سهروردی

در میان آثار سهروردی کتاب های متعددی به زبان فارسی و عربی نوشته شده است که به تعدادی از آن ها اشاره می‌کنیم:

1. رساله روزی با جماعت صوفیان، این رساله نیز به زبان پارسی است. در فهرست شهرزوری آمده و از ریتر دیده نمی‌شود.
2. رساله عقل، این نیز به زبان پارسی است، در فهرست شهرزوری آمده، و در فهرست ریتر دیده نمی‌شود.
3. شرح رساله «آواز پر جبرئیل» این رساله هم به زبان پارسی است.
4. عقل سرخ
5. حکمةالاشراق، در دو بخش. بخش نخست، در سه مقاله در منطق، بخش دوم در الهیات در پنج مقاله.

استاد سلام مرجع تخصصی تدریس خصوصی