بهترین سن برای شروع آموزش موسیقی چه سنی است؟

از جمله پرسش هایی که برای علاقمندان به فراگیری موسیقی مطرح می شود این است که:
- از چه سنی فراگیری موسیقی را آغاز کنیم؟
- آیا الان دیگر برای من دیر شده است؟
 - فرزندم را از چه سنی به کلاس تدریس خصوصی موسیقی بفرستم؟
آیا می توان از سنین بسیار پایین موسیقی را آموخت؟
اکثر علاقمندان به آموختن موسیقی و مخصوصا والدین بلافاصله پس از مطرح کردن سوال فوق منتظر شنیدن عددی مشخص هستند . اما حقیقت این است که از هر سنی می توان موسیقی را فرا گرفت. در سنین بسیار پایین مغز کودک در حال شکل گیری و ساخت اجزای خود است. این امر نقش بسیار مهمی در یادگیری و درک بهتر برخی از مفاهیم موسیقی ایفا می کند اما برای یاد گیری یک ساز موسیقی تنها ساختار مغز مطرح نیست بلکه آمادگی ذهنی و روانی و در عین حال ساختار بدنی مخصوصا انگشتان دست ها نقش مهمی ایفا می کنند. در سنین پایین به دلیل کوچک بودن بدن و سایز دستها و انگشتان اغلب کودک نیروی کافی برای نواختن ساز را ندارد،  برای جبران این امر تولید کنندگان برخی از سازهای موسیقی اقدام به ساختن ساز هایی با ابعاد 2/1 یا 4/3 نموده اند که تا حد زیادی این کاستی را جبران می کند، اما آیا سن تنها عامل مهم در یادگیری موسیقی است؟
سن تنها عامل فراگیری موسیقی نیست!!!
برخی از والدین که از فرمول” یا الان یا هیچ وقت " پیروی می کنند ضربات بسیار مهلکی به عملکرد مغز و روان فرزند خود وارد می کنند. افراد مذکور با در نظر گرفتن یک سن خاص کودک خود را مجبور به فرا گیری موسیقی می کنند. این افراد تصور می کنند چنانچه فرزندشان سن مورد نظر را رد کرده و تبدیل به موتزارت یا بتهون نشود، دنیا به آخر رسیده است و در نهایت هم که کودک موفق به پیشرفت نمی شود انگشت اتهام را به سوی تمام دنیا (از استاد و متد آموزشی و کلاس تدریس خصوصی و کتاب گرفته تا فرزندشان) می گیرند بدون اینکه بدانند مقصر اصلی خودشان هستند.
بهتر است بپرسیم چه عواملی برای یادگیری موسیقی مهم هستند؟

1-    علاقه شخصی

اولین عامل مهم در فراگیری موسیقی عنصر علاقه است.
اولین گام برای آموختن هر دانش و هنری علاقه فردی شخص به آن موضوع است. علاقه واقعی به موسیقی و یا یک ساز، توان عبور از  راه پر پیچ و خم نوازندگی را به شخص میدهد. بهترین راه در مورد والدین این است که چنانچه شواهدی را مبنی بر علاقه فرزندشان به یکی از سازهای موسیقی می بینند در مورد فراگیری آن با اهالی فن مشورت کرده، سپس اقدام به ثبت نام فرزند خود در کلاس تدریس خصوصی موسیقی نمایند.
بارها دیده شده که والدین بدون توجه به علایق فرزندان خود آنها را به کلاس تدریس خصوصی موسیقی میفرستند. برای مثال یک کودک واقعا علاقمند به فراگیری یک ساز مشخص هست اما والدین وی بنا به برخی دلایل عجیب مانند رقابت با سایر همسالان و اقوام و یا برخی شایعات مربوط به سختی یا آسانی یک ساز او را به کلاس ساز دیگری میفرستند تا فرزندشان بیشتر بدرخشد !!!  این امر نه تنها باعث پیشرفت کودک در موسیقی نمی شود بلکه باعث ایجاد حس شکست در وی و به وجود آمدن پدیده ای به نام toxic stress می گردد. پدیده فوق سطح هورمونی به نام cortisol  را در مغز کودک بالا برده که باعث تاثیرات مخربی در روند رشد مغز می گردد.

2-استعداد:

مفهوم استعداد یکی از پیچیده ترین مفاهیمی است که تا کنون به بحث گذاشته شده. یک تعریف ساده و جامع از استعداد این است که فرد مستعد، کاری که انجامش برای دیگران سخت و زمانبر است را به راحتی و در زمانی کوتاه انجام میدهد. استعداد در نوازندگی به معنی یادگیری آسان مفاهیم و درک آنها و همچنین توانایی اجرای تکنیک ها و تمرین ها درمدت زمانی مشخص است. این زمان مشخص می تواند از دیدگاه اساتید فن، تا حدی متفاوت باشد.

3-استاد حرفه ای

فراگیری موسیقی نزد یک استاد با تجربه، روند یادگیری را سرعت می بخشد و هنر جو را در مسیر صحیح به سوی نتیجه مورد نظر هدایت می کند. استاد حرفه ای با آموزش صحیح موسیقی باعث می گردد هنر جو  مفاهیم مورد نظر را درست و کامل درک کرده، تکنیک ها را صحیح اجرا کند و قطعات را روان اجرا نماید. چنانچه هنرجو با یک معلم کم دانش و بی تجربه و یا به صورت خود آموز اقدام به فرا گیری موسیقی نماید، ممکن است علاوه بر اتلاف وقت و زمان زیاد صدمه های جدی به اعضای بدن خود از قبیل انگشتان و مچ و تاندون های دست وارد نماید. برای پیدا کردن یک استاد خوب راه چندان سختی پیش روی هنر جو نیست. در عصر حاضر که اینترنت همه را به هم نزدیک کرده با خواندن سابقه اساتید، نمونه کارها و بررسی توانایی هنرجویان پیشین آنها، می توان استاد و کلاس تدریس خصوصی مناسبی را انتخاب نمود.

4-تمرین، تمرین و تمرین

مهم ترین عامل در فراگیری موسیقی تمرین هست. اختصاص دادن ساعات متمادی و انجام درست، منظم و مستمر تمرینات زیر نظر یک استاد حرفه ای در کنار علاقه شخصی، اصلی ترین نقش را در فراگیری و پیشرفت در موسیقی ایفا می کند.
مهمترین عوامل در آموزش موسیقی مواردی همچون علاقه شخصی، استعداد، استاد حرفه ای و تمرین فردی هستند و در واقع سن نقش چندان مهمی را ایفا نمی کند. در نهایت شاید بتوان گفت بعضی سنین برای آموزش موسیقی زود هستند اما با اطمینان می توان گفت هیچ سنی برای شروع موسیقی دیر نیست.

از منظر بهزاد بیسادی، آهنگساز، نوازنده و مدرس گیتار و گیتار الکتریک

استادسلام مرجع تخصصی تدریس خصوصی، تدریس خصوصی موسیقی، تدریس خصوصی گیتار ، تدریس خصوصی پیانو