معلم هستم و می خواهم برای شاگردان تدریس خصوصی کنم از کجا شروع کنم؟
میخوام تدریس خصوصی کنم
طبیعتا هر تشکیلاتی قوانین خاص خودش رو دارد. تدریس خصوصی هم از این قاعده مستثنی نیست. در کلاسهای خصوصی هم مدرس هم دانشپذیر موظف به رعایت قواعد و ضوابط بی شمار و ریزی هستند که کمتر به آنها پرداخته شده است. در این مقاله سعی بر آن است که قوانین تدریس خصوصی رو به تفسیر توضیح دهیم:
اهمیت جلسه اول را جدی بگیرید
به یاد داشته باشید که همیشه اولین جلسه برای معلم خصوصی بیشترین اهمیت را دارد. باید سعی کنید بهترین جلسه تدریستان همان جلسه اول باشد تا با ایجاد تجربهای خوب و مفید، دانشپذیر را به ادامه جلسات درس خود علاقه مند کنید.
زمان بندی دقیق برای آموزش خود داشته باشید
مدرس موظف است راس ساعت مقرر در جلسه حاضر بشه و در صورت تاخیر، زمان از دست رفته رو جبران کنه. در صورتی که مسئلهی غیر قابل پیش بینی اتفاق بیفتد در اسرع وقت به طرفین اطلاع داده شود.
برای تغییر روز و ساعت جلسه تدریس خصوصی از جانب مدرس یا دانشپذیر باید یک روز قبل از تاریخ معین شده اطلاع داده شود تا هماهنگی جدید صورت گیرد. تا جایی که امکان دارد بکوشید زمان تدریس را تغییر ندهید و درس رو بدون علت ضروری تعطیل نکنید. یکی از اساتید استاد سلام میگوید: به تجربه برای من ثابت شده که تغییر زمان کلاس و یا تعطیل کردن کوتاه مدت آن، باعث کم شدن تعداد شاگردان میشود.
بر مباحث علمی مسلط باشید
مدرس باید قبل از کلاس تمامی سرفصلهای مورد نظر رو مطالعه کرده و کاملا مسلط (تسلط صد در صدی) در کلاس حاضر شود. طبیعتا مطالعهی عمقی و کاملا مفهومی، توانایی انتقال مفاهیم رو چندین برابر میکند.
هم چنین دانشپذیر باید تمارین هر جلسه را انجام بدهد. به معلم این اطمینان رو بدهد که بر مطالب جلسهی گذشته تسلط کامل پیدا کرده تا مدرس با خیال راحت تدریس مبحث جدید رو شروع کند و بتواند مبلغی مناسب مثلا برای قیمت تدریس خصوصی ریاضی تعیین کند.
تفاوتهای فردی دانشپذیر رو در نظر بگیرید.
در تدریس خصوصی خودمحوری ممنوع
فردی که برای یادگرفتن درسش به عنوان مثال هزینه تدریس خصوصی ریاضی را تقبل میکند انتظاراتی بیش از یک کلاس درس عمومی دارد. این نکته به معنای آن است که شما در طول تدریس باید احتیاجات دانشپذیر را در نظر بگیرید. در یک کلاس عمومی یک روش تدریس را برای همه افراد بهکار میگیرید اما در کلاس خصوصی باید به روشی که دانشپذیر با آن راحت تر است بپردازید. برای فهمیدن این موضوع هم کافی است حین تدریس سوالاتی از او بپرسید تا علاوه بر فهمیدن میزان یادگیری وی، سطح رضایتش از کلاس درس را نیز بسنجید.
رفع اشکال وظیفه مدرس است
در صورتی که دانشپذیر در مبحث مشخصی دچار مشکل باشد و نیاز به حل تمرین بیشتر و رفع اشکال داشته باشد، مدرس باید صبوری پیشه کرده و مطالب رو مجددا تکرار کند. این وظیفهی معلم است که از یادگیری کامل دانشپذیر اطمینان حاصل کند.
محیط امن ایجاد کنید
نکته قابل ذکر دیگر این است که شما باید فضای کلاس درس را به گونهای مدیریت کنید که در آن دانشپذیر احساس راحتی کند. این به این معنا نیست که فضا را بیش از حد صمیمی کنید، بلکه منظور این است که به دانشپذیر خود این اطمینان را بدهید که اگر مباحث مطرح شده را متوجه نشده است به راحتی میتواند از شما سوال بپرسد. در بسیاری از موارد دانشپذیران ممکن است مطالب را متوجه نشوند و یا حین درس سوالاتی برایشان پیش آید اما به دلایلی مانند ترس از معلم یا نگرانی از اینکه کم هوش و کم استعداد تلقی شوند چیزی نمیگویند.
مرور مطالب مهم را فراموش نکنید
درست است که دانشپذیر باید در هر جلسه با آمادگی کامل حاضر شود و مطالب جلسات قبل را مطالعه کرده باشد، اما اختصاص زمان کوتاهی برای مرور مطالب کلیدی و مهم هر بحث در ابتدای جلسه میتواند تاثیر بسزایی در کیفیت خروجی کلاس شما داشته باشد.
روی دو یا سه درس تمرکز کنید
این مورد را بیشتر برای افرادی که تازه کار هستند پیشنهاد میکنیم. یکی از نکاتی که در شروع فعالیت تدریس خصوصی بسیار حایز اهمیت است این است که بدانید کدام دروس را مسلط هستید و توانایی انتقال آنها را به دیگران دارید. برای این کار میتوانید به دروسی که در دوران تحصیل خود در آنها همواره نمرات بالایی کسب کرده اید توجه کنید. نمرات بالای شما از طرفی نشان دهنده توانایی ذهنی شما در فهم مطالب مربوط به آن درس بوده و از طرف دیگر نشان دهنده علاقه شما به آنهاست. بنابراین در ابتدا سعی کنید دو یا سه درس را انتخاب کنید و در تدریس آنها به مهارت و تبحر بالا دست پیدا کنید. به مرور زمان تجربه شما در امر تدریس بیشتر میشود و تعداد دانشپذیران رو به افزایش میگذارد میتوانید به دروس دیگر نیز بپردازید.
مکان مناسب برای آموزش دادن انتخاب کنید
در صورتی که کلاس در منزل دانشپذیر تشکیل میشود، وی باید مکان و شرایط مناسب کلاس درس را انتخاب کند. سعی کنید مکان تدریس دارای دما، روشنایی، مساحت، بهداشت، آرامش، میز و صندلی مناسب باشد. حتما قبلا در مورد این موضوع توافق صورت گرفته باشد.
در صورتی که کلاس در منزل دانشپذیر برگزار میشه، بهتر است مدرس بدون برانداز کردن منزل و از نظر گذراندن تمامی جزئیات وارد محل مشخص شده شود.
اگر نه شاگرد در منزل بتواند درس بگیرد و نه استاد میتوانید از صفحه "اجاره کلاس" یک کلاس از آموزشگاه را اجاره کنید و نیم از هزینه اجاره کلاس معمولا در خود هزینه تدریس محاسبه میگردد و اگر استاد بگوید منزل نمیرود و شاگرد حتما بخواهد با ایشان کلاس بگیرد هزینه اجاره کلاس بهصورت توافقی میتواند باشد، بهتر است در یک منطقه کلاس را اجاره کنید که به استاد و شاگرد دسترسی راحتی داشته باشد.
با شاگرد هرگز صمیمی نشوید
سعی کنید از صمیمی شدن بیش از حد، جدا بپرهیزید. چراکه صمیمیت، کلاس درس رو از مسیر اصلی منحرف میکند. طرفین از اشتراکات یکدیگر مطلع شده و باب صحبتهای غیر درسی باز میشود. بنابراین طبیعتا کیفیت کلاس افت شدیدی پیدا میکند.
در همین مقاله که میخوانید با عنوان میخوام تدریس خصوصی کنم شما را باریزه کاریهای ارتباط بین شاگرد و معلم آشنا میکنیم.
بین جلسات تدریس خصوصی استراحت کنید
مدرسان حتما بین دو جلسه تدریس حداقل به مدت 10 دقیقه استراحت کنند، این استراحت تاثیر بسزایی در تدریسهای بعدیتون خواهد داشت. چراکه پرانرژی و با انگیزه کلاس بعدی رو شروع میکنید.بطالت وقت در زمان تدریس خصوصی شدیدا ممنوع
مدرس موظف است که از تمام وقت کلاس به صورت بهینه استفاده کرده و در طول جلسهی درس به مسائل حاشیه ای و خارج از بحث کلاس نپردازد.تلفنهای همراه، در کلاس، خاموش
هر مسئله ای که باعث ایجاد حواس پرتی در کلاس درس شود خارج از قوانین کلاس میباشد. تلگرام، بازدید شبکه اجتماعی، سر زدن به واتساپ، چک کردن پیامک همه را در کلاس خصوصی فراموش کنید، از تلفن همراه استفاده نکنید حتی خیلی خیلی کوتاه!وقتی در کلاس خصوصی پاسخ سوالی را نمیدانید...
هر چند سعی شما این است که با آمادگی کامل در کلاس حاضر شوید اما بههرحال ممکن است دانشپذیر شما سوالی را مطرح کند که پاسخ آن را ندانید. در این مواقع هرگز با شک و تردید و احتمال پاسخ ندهید. حرفه ای عمل کنید و دستپاچه نشوید. کافی است آنچه را درباره سوال میدانید با اطمینان بیان کنید و در ادامه اضافه کنید که در این مورد مطالعه خواهید کرد و در جلسه بعد توضیحات کاملتری ارائه خواهید داد.
ب) آداب معاشرت در تدریس خصوصی
پوشش مناسب رفتن به کلاس خصوصی
به دلیل اینکه اغلب کلاس خصوصی ها در منزل شخصی تشکیل میشه، پرداختن به موضوع پوشش حائز اهمیته. داشتن پوشش مناسب کلاس درس رو از هر حاشیهای مصون نگه میداره. بنابراین در جلسات تدریس خصوصی پایبند مسائل اخلاقی باشید و لباس رسمی بپوشید.
بهداشت دهان و دندان را رعایت کنید
به دلیل نزدیکی مدرس و دانشپذیر حتما باید به بهداشت دهان و دندانها توجه ویژه کرد. قبل از حضور در کلاس حتما مسواک بزنید. از خوردن سیر و پیاز و سبزی قبل از کلاس پرهیز کنید. در صورتی که به صورت اتفاقی سیر استعمال کردید، عسل و سیب کمک بسزایی در رفع بوی بد سیر میکند. برای از بین بردن بوی دهانتون اصلا از آدامس استفاده نکنید، چرا که خارج از شئونات کلاس درسه.دوش بگیرید
سعی کنید حتما قبل از شروع کلاس دوش بگیرید، از مام زیر بغل استفاده کنید. استفاده از ادکلن با بوی تند اکیدا ممنوع. چرا که بسیاری از افراد به بوی تند آلرژی دارند، میگرنیها با استشمام بوی تند به سردردهای طاقت فرسا دچار میشن و در کل عواقب استفاده از بوهای تند باعث میشه کلاس از روال طبیعی خارج بشه.برای رفتن به خانه شاگرد جوراب نو بپوشید
در طول کلاس چیزی نخورید
بهتر است ساعت مجزا از کلاس درس رو صرف پذیرایی از خود کنید. از خوردن و آشامیدن در حین تدریس بهتر است اجتناب کنید، خوردن اگر با تعارفات والدین و شاگرد اجتناب ناپذیر بود، حتما با چاقو و چنگال و بدون ریزش باشد! هنگام خودن و آشامیدن هرگز با دهان پر صحبت نکنید.در نهایت ادب و احترام رفتار کنید
مدرس و دانشپذیر باید در کمال ادب و احترام با یکدیگر رفتار کنند. سعی کنید از کوره درنروید. خواستههایتان را با صبر و حوصله و در کمال ادب، مطرح کنید.اگر ملزم به خوردن و آشامیدن شدید
با دهان پر هرگز صحبت نکنید، مطمئن شوید همه خوردنی را قورت دادهاید و سپس صحبت کنید و از پذیرایی شان تشکر کنید. آب و شربت و چای را هورت نکشید و موقعیت نی در لیوان را خوب نگاه کنید تا مکیدن نوشیدنی باعث صدای ناهنجار نشود.میوههای تابستانی را هم با چاقو و چنگال میل کنید و حتما با دستمال در دست میوه بخورید تا مبلمان و میز نا مرتب نشود.ج) نکات مالی لازم برای معلم خصوصی
در مورد مسائل مالی توافق کنید
حتما قبل از شروع کلاسها، در مورد هزینهها توافق کنید. یک نسخه مناسب نمونه قرارداد تدریس خصوصی توسط کارشناسان حقوقی استادسلام تهیه شده است که بسیار خوبست، آنرا در همان ابتدا کامل کنید و به امضای دو طرف یعنی فراگیر و استاد برسد. مسائل مالی همیشه باید شفاف سازی شده و صراحتا تمام ابعادش مورد بررسی قرار بگیرد (تعداد کل جلسات، هزینه هر جلسه و نهایتا مبلغ کل رو مشخص کنید). دانشپذیر باید طبق توافق صورت گرفته، نسبت به تسویه حساب اقدام کند.ضمنا در صورتی که جلسات تدریس متعدد است، بهتر است دانشپذیر هزینه همه جلسات رو یکجا قبل از شروع کلاس واریز نکند تا در صورتی عدم رضایت از مدرس، بتواند استاد خود را تغییر دهد، علی الخصوصی در ابتدای کار.
معمولا استادها برای زمانبندی درست به انواع زیر مبالغ را دریافت میکنند:
- 1- هر جلسه در انتهای یا ابتدای جلسه
- 2- به صورت ماهیانه در روز مشخصی هزینه همه جلسات هر ماه در ابتدا پرداخت شود تا زمانبندی استاد طبق همان جلسات مشخص باشد و کنسلی از سمت شاگرد با این شکل کمتر خواهد شد.
- 3- هر چهار جلسه مبلغ دریافت میشود.
قرارداد تدریس خصوصی با ذکر جزئیات وضع کنید
در بسیاری از مواقع به دلیل اینکه طرفین مسائل مختلف را شفاف سازی نکردهاند، مشکلات بسیاری ایجاد شده است. لذا توصیه میشود حتما قراردادی تهیه کرده و جزئیترین وظایف مدرس و دانشپذیر ذکر شود. در نتیجه از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری میشود.
نکته آخر
در صورتی که در آغاز راه تدریس هستید:
هر درسی رو به همان صورتی که میخواهید تدریس کنید، در جای خلوت و پیش از تدریس تمرین کنید. مطالب درسی رو دسته بندی کنید، زیرا دسته بندی مطالب در تفهیم درس و کیفیت تدریس بسیار موثر است. در واقع شاعر میگه: بیار ای سخنگوی چابک سرای/ بساط سخن را یکایک به جای
سرفصلها و مطالب مهم درس رو روی کاغذ بنویسید تا چیزی رو از قلم نندازید. یکی از مهمترین اصول آموزشی، تنوع هنگام تدریسه، پس حتما بهش توجه کنید. در صورتی که سوالی رو در کلاس مطرح کردید، نهایتا جواب صحیح آن را بدهید و بیجواب نگذارید. حتما در هر جلسه مطالب تازه تدریس کنید، چرا که موجب پویایی کلاس درس میشود. حتما خلاصه و جمع بندی را در انتهای جلسه برای دانشپذیر بیان کنید. روشی را برای تدریس انتخاب کنید که دانشپذیران باهوش استقبال کنند و کم استعدادها درکش کنند. در هنگام تدریس اشتیاق داشته باشید تا انگیزه و اشتیاق دانشپذیر را برانگیزانید.
هرگز جواب سوالات دانشپذیر را با عبارتهایی مثل: احتمالا، فکر میکنم و.... که نشان از عدم اطمینان دارد، ندهید، سعی کنید جواب صحیح سوال را یافته و با قطعیت پاسخ دهید.